Wchodzimy na najokazalszy
plac gwiazdzisty w Szczecinie, tj. pl. Grunwaldzki. Zostal on uformowany
na wzór Paryskiego Placu Gwiazdy, chociaz przypisywanie jego
autorstwa projektantowi paryskiemu Haussmanowi nalezy miedzy bajki
wlozyc. Taki charakter placu narzucilo istnienie okreznych bitych
dróg wokól glowicy Fortu Wilhelm, na których
powstaly ulice Mazurska i Wielkopolska. Do placu zbiegaja sie pasy
jezdni z osmiu stron, czyli krzyzuja sie cztery ulice.
Plac jest ulubionym
miejscem spotkan. Mozna tu ujrzec grajacych w karty lub szachy
starszych panów. Mozna tez umówic sie na randke
i pójsc naszym szlakiem spacerowym dla zakochanych... Przy
placu do konca ostatniej wojny stala ekskluzywna restauracja "Kaiser
Wilhelm", której sciany zdobione byly malowidlami
z dziejów Szczecina i Pomorza. Dzis jej role przejela restauracja
rybna "Chief". Ciekawymi miejscami do odpoczynku przy
kawie lub piwie sa "Cafe Praha" i "Pub London"
na sasiednim rogu.
Kontynuujemy spacer
al. Jednosci Narodowej - srodkowa alejka lipowa. Miedzy lipami
postawiono wspólczesne formy plastyczne.
Alejke lipowa przecina
ruchliwa ul. Wielkopolska. Na przejsciu funkcjonuje sygnalizacja
swietlna i dzwiekowa.
Po lewej narozny gmach
Komisariatu Policji Szczecin Niebuszewo. Po drodze mijamy okrezne
ulice Mazurska i Wielkopolska powstale z dawnych bitych dróg
biegnacych wokól Fortu Wilhelm.
Po prawej stronie miedzy
ulicami Wielkopolska i Niedzialkowskiego stoi gmach z czerwonej
cegly nalezacy do Rektoratu Uniwersytetu Szczecinskiego. Gmach
zbudowano z przeznaczeniem na gimnazjum Króla Wilhelma
i oddano do uzytku 11 pazdziernika 1880 r. dla 350 uczniów.
Na frontowej scianie
zachowane lacinskie napisy:
NON SCHOLAE, SED VITAE
DISCIMUS
(Uczymy sie nie dla szkoly, lecz dla zycia) rzymskiego retoryka
Seneki
oraz drugi:
MENS SANA IN CORPORE
SANO
(Zdrowy umysl w zdrowym ciele) Iuvenalisa.
W pomieszczeniach piwnicznych
gmachu miesci sie Muzeum Geologiczne.
W glebi ulicy, po lewej
stronie, wielopietrowy gmach szczecinskiej rozglosni Polskiego
Radia S.A. i Telewizji Polskiej S.A. Dalej, na srodku klombu kwietnego,
zelbetowy pomnik Gryfa Pomorskiego.
Dochodzimy do kompleksu
gmachów Urzedu Miasta zbudowanych w 1927 r. Obecnie oprócz
Zarzadu Miasta ma tu swoja siedzibe wiele urzedów panstwowych
i samorzadowych. Skrzydlo od strony poludniowozachodniej zajmuje
Filharmonia Szczecinska. Nad jednym z przejazdów herb Szczecina,
nad drugim Stralsundu. Przechodzimy na zewnatrz kompleksu jednym
z przejsc.
W cieniu drzew mozna
dostrzec wspominany wczesniej pomnik-fontanne przedstawiajacy
chlopca z harmonia - wykonany przez Hosaeusa, twórce nieistniejacego
juz popiersia kanclerza z tzw. Wiezy Bismarcka.
Kompleks Urzedu Miasta
posiada wiele udogodnien dla osób niepelnosprawnych.
Do wejscia glównego
i do skrzydla, w którym znajduje sie Biuro Obslugi Interesantów,
prowadza dlugie wygodne podjazdy z barierkami dla osób
poruszajacych sie na wózkach. Wewnatrz sa specjalne podnosniki
do wózków obslugiwane przez strazników. Na
parterze sa toalety dla osób na wózkach. Kabiny
wind w budynku maja wystarczajaca szerokosc, aby mogly z nich
korzystac osoby na wózkach, ponadto winda w czesci srodkowej
przystosowana jest dla osób niewidomych (przyciski opisane
brajlem). W Biurze Obslugi Interesantów zainstalowana jest
petla induktofoniczna dla osób niedoslyszacych. Gmach Urzedu
Miejskiego
Jasne Blonia im. Papieza
Jana Pawla II stanowia plac miejski ograniczony ulicami polskich
kompozytorów: K. Szymanowskiego, St. Moniuszki i M.K. Oginskiego
oraz Ksiedza Piotra Skargi. Rosnie na nim 205 kilkudziesiecioletnich
platanów (Platanus acerifolia). Po stronie poludniowej
posadzone sa w trzech rzedach, a po pólnocnej w dwóch.
Na srodku placu stoi
pomnik papieza Jana Pawla II. Postawiono go na pamiatke spotkania
w tym miejscu papieza ze spoleczenstwem Szczecina i Pomorza, które
odbylo sie 11 czerwca 1987 r. Napis na pomniku:
Ojcu Swietemu Janowi
Pawlowi II
Spoleczenstwo Pomorza Zachodniego 18.VI.1995 r.
Po lewej stronie za
plotem, przy wlocie ul. Królowej Korony Polskiej, rosnie
okazaly bozodrzew, drzewo niebios, zw. takze ajlant (Ailanthus).
W przydomowych ogródkach przy tej ulicy rosna egzotyczne
krzewy i drzewa.
Z alei platanów
od strony ul. Oginskiego do placu prowadza dwa wygodne podjazdy
ulozone z plytek antyposlizgowych. Moga z nich skorzystac osoby
poruszajace sie na wózkach.
W glebi ul. Królowej
Korony Polskiej stoi katolicki kosciól Matki Boskiej Królowej
Korony Polskiej. Kamien wegielny pod kosciól polozono w
czerwcu 1929 r., a poswiecony zostal przez ewangelików
29 listopada 1931 r.
Wedrujac przez Jasne
Blonia, dochodzimy do ulicy Piotra Skargi. Po prawej stronie,
ogrodzony murowanym parkanem, gmach bedacy do 1998 r. siedziba
konsulatu rosyjskiego Wspólnoty Panstw Niepodleglych.
Po prawej stronie,
wzdluz parkanu konsulatu, rosnie kilka drzew skrzydloorzecha kaukaskiego
(Pterocarya fraxinifolia) z dlugimi zwisajacymi kotkowatymi kwiatami.
Nieco dalej szpital.
Zabudowania szpitalne powstaly w latach 1929-1931 z przeznaczeniem
na klinike kobieca, liczaca wówczas 230 lózek. Po
ostatniej wojnie przemianowano na szpital garnizonowy.
Po przejsciu ulicy
dochodzimy do Pomnika Czynu Polaków, odslonietego 3 wrzesnia
1979 r. Pomnik zaprojektowal prof. Gustaw Zemla z Warszawy. Kazdy
z orlów, symbolizujacych trzy pokolenia Polaków,
wykonany zostal z brazu i wazy ok. 15 ton. Rozpietosc skrzydel
najwiekszego wynosi ok. 12 metrów. Wysokosc pomnika liczy
ok. 30 m.
Idziemy w glab parku.
Po prawej stronie, w dole, mijamy malownicze jeziorko Rusalka
z ptactwem wodnym. Na jego wschodnim brzegu do ostatniej wojny
stal ryglowy mlyn przebudowany na restauracje. Po lewej stronie
drogi basen przeciwpozarowy, przy którym do ostatniej wojny
stal pomnik niemieckiego poety epoki romantyzmu Ernsta-Moritza
Arndta.
Nieco dalej skupisko
klonów jesionów mannowych (Fraxinus ornus) i pojedynczy
okaz kleku kanadyjskiego (Gymnocladus dioicus). W glebi za drzewami
widoczny okragly taras widokowy. Dalej, po lewej stronie mijamy
dwa swierki Brewera (Picea breweriana), swierk serbski (Picea
omorika) oraz dwa okazy daglezji, zwanej jedlica zielona lub Dauglasa
(Pseudotsuga taxifolia). Kawalek dalej kolejne skupisko zlozone
z kilku jodel jednobarwnych (Abies concolor), swierków
serbskich (Picea omorika) i grabów amerykanskich (Carpinus
caroliniana).
Po prawej stronie amfiteatr
zbudowany w polowie lat 70. Tuz za nim mozna dostrzec kilka okazów
glogu (Crataegus), jalowca luskowatego (Juniperus squamata), oczaru
japonskiego (Hamamelis japonica) i wirginijskiego (Hamamelis virginiana)
oraz wisnie pilkowane w odmianie jasnorózowej (Prunus serrulata
Kanzen Wils). Nizej, po prawej stronie, kilka debów i glogów.
Idziemy wzdluz trzech
alejek przedzielonych zywoplotem. Kazda z alejek sluzyla dawniej
pieszym, rowerzystom i konnym. Co kilkadziesiat metrów
zmienial sie rodzaj posadzonych krzewów.
W prawo odchodzi alejka
w kierunku dawnego ogrodu japonskiego. Obecnie zachowalo sie niewiele
gatunków. Rosna tam modrzewie (Larix) i kilka grujeczników
japonskich (Cercidyphyllum japonicum). Równiez po prawej
stronie mijamy swidosliwy kanadyjskie (Amelan chier canadensis),
parocje perskie (Parrotia persica), klony okraglolistne (Acer
circinatum), klony tatarskie (Acer tataricum) i klon ginnala (Acer
ginnala).
Przechodzimy przez
ulice Zaleskiego. Po prawej stronie zabudowania Wyzszego Seminarium
Duchownego, a nieco dalej Akademii Rolniczej. Idac alejka, po
prawej stronie mijamy klony, bzy, derenie i kilka klonów
trójlistkowych (Acer nikoense).
W glebi, po lewej -
dawna Rózanka. Tutaj w polowie lat 30. urzadzono wielka
wystawe ogrodnicza na terenie specjalnie do tego celu przygotowanego
rosarium. Rosnie tu wiele swierków serbskich (Picea omorika),
grabów amerykanskich (Carpinus caroliniana), kalina Sargenta
(Viburnum prunifolium) oraz klony, jarzaby, kalina i szaklak.
Kolejne skupisko oddalone nieco od naszej drogi tworza klony kaukaskie
(Acer cappadocicum).
Pod wiaduktem kolejowym
dochodzimy do Ogrodu Botanicznego. Zalozono go w polowie lat dwudziestych
XX w. na obszarze 2,2 ha. Wybudowano tutaj cieplarnie, alpinarium
i stanowisko roslinnosci wodnej. W cieplarni rósl bananowiec,
araukarie, cedry, cyprysy, cytryny i wiele innych okazów
egzotycznej roslinnosci tropikalnej. Po wojnie w wyniku braku
nalezytej opieki ogród zatracil swój pierwotny charakter.
Idac glówna
alejka, po lewej stronie, w glebi mijanej drogi, przy skrzyzowaniu,
rosna cyprysik groszkowy w odmianie pierzastej (Chamaecyparis
pisifera Plumosa Otto) i drugi w odmianie szpilkowej (Chamaecyparis
pisifera Squarrosa Beiss). Za nimi na trójkatnym skwerze
rosna klony, derenie, buki, robinia, dab, jarzab szwedzki (Sorbus
intermedia), perukowiec podolski (Cotinus coggygria), kasztan
jadalny (Castanea sativa) i orzech szary (Juglans cinerea).
Dalej, po lewej stronie
glównej alejki, skupisko ze swierkami, sosnami, glediczjami
trójcierniowymi w odmianie bezbronnej (Gleditsia triacanthos
Inermis), kasztanowcami czerwonymi (Aesculus carnea Hayne), debami
i daglezja. Tuz za nim skupisko, w którym rosnie cyprysik
groszkowy w odmianie szpilkowatej, korkowce amurskie (Phellodendron
amurense) oraz deby, modrzew, lipa i jablon. W kolejnym skupisku
rosna swierki, cyprysik nutkajski (Chamaecyparis nootkatensis),
jalowiec wirginijski (Juniperus virginiana) i zywotnik olbrzymi
(Thuja plicata).
Wracamy do glównej
alei i schodzimy w kierunku basenu. Po prawej mijamy grupe glogów,
klonów, dwa jarzaby domowe (Sorbus domestica), tulipanowiec
amerykanski (Liliodendron tulipifera) i magnolie zaostrzona (Magnolia
acuminata). Ponizej buk pospolity w odmianie czerwonolistnej (Fagus
sylvatica Atropunicea), klon jednolistny odmiany zóltej
(Acer negundo Odessanum Rothe) i jablonie.
Skrecamy w lewo, majac
basen po prawej stronie, a skarpe po lewej. Wzdluz skarpy rosna
daglezje, deby, brzozy zólte (Betula alleghaniensis), klon,
jawor w odmianie Leopolda (Acer pseudopla-tanus Purpureum) i skupisko
dereni rozlogowych w odmianie zlotokorej (Cornus stolonifera Flaviramea).
W nastepnym skupisku rosna jesiony, bzy, grujeczniki japonskie
(Cercidyphyllum japonicum), straczyn zólty (Cladrastis
lutea) i jesion omszony (Fraxinus tomentosa).
Kierujemy sie do schodków.
Po prawej stronie: platan, rozlozysty skrzydloorzech kaukaski
(Pterocarya fraxinifolia), swidosliwy kanadyjskie (Amelanchier
canadensis), halezja karolinska (Halesia carolina), kasztanowiec
krwisty (Aesculus pavia), dab szypulkowy w odmianie stozkowej
(Quercus robur Fastigiata DC), jesion wyniosly w odmianie zlotokorej
(Fraxinus exelsior Aurea Willd.), klon francuski (Acer monspessulanum).
Za druga sciezka jesiony,
daglezja, deby blotne (Quercus palustris), grab pospolity w odmianie
debolistnej (Carpinusbetulus Quercifolia) i leszczyna turecka
(Corylus colurna). W ostatnim skupisku Ogrodu Botanicznego rosna
okazy ajlantu gruczulkowatego (Ailanthus altissima Swingle), topola
kalifornijska (Populus trichocarpa Hook), morwy biale (Morus alba),
choiny kanadyjskie (Tsuga canadensis), jesiony wyniosle w odmianie
zwisajacej (Fraxinus excelsior Pendula Ait), korkowce amurskie
(Phellodendron amurense), cyprysiki Lawsona w odmianie Aluma (Chamae
cyparis lawsoniana Alumii) oraz klony, jablonie, lipy i glogi.
Przechodzimy do ulic
Kochanowskiego i Curie-Sklodowskiej, przy których odkryto
slady osady germanskiej ludnosci kultury jastorfskiej zamieszkujacej
tutaj od ok. III w. p.n.e. do I w. n.e.
Park Kasprowicza jest
czescia Lasku Arkonskiego, w pólnocnej czesci którego
znajduje sie Dolina Siedmiu Mlynów. Tutaj zlokalizowane
jest takze kapielisko Arkonka.
|